Здравите заби и непца се неопходни за убава насмевка, но уште поважни за успешно варење, бидејќи дигестивниот процес започнува токму во устата. Кога храната се внесува во устата, таа се дроби и се стимулира зголеменото лачење на плунка, која содржи ензими чие дејство го започнува процесот на варење. Покрај одржувањето на редовна орална хигиена, внесот на витамини и минерали е важен и за здравјето на усната шуплина. Витамините А, Б, Ц и Д3 и минералите магнезиум, калциум, фосфор и железо се важни за усната шуплина.
Витамин А
Витаминот А помага да се одржи здрав проток на плунка, што придонесува за подобро варење на храната и миење на бактериите. Витаминот А или ретинолот може да се произведе во телото од прекурсори на каротеноиди, а најактивниот каротеноид е β-каротин. Витаминот А е растворлив во масти, додека во високи дози може да има токсичен ефект. Поради оваа причина, не се препорачува да се зема во високи дози, туку само во препорачаните дневни дози, што е 800-1000 μg. Може да се најде во рибата, жолчката од јајцето, црниот дроб, спанаќот, кељот, тиквата, слаткиот компир и морковот.
Витамин Б група
Витамините од Б групата се важни за работата на нервниот систем, влијаат на намалување на стресот, а важни се и за процесот на претворање на храната во енергија. Недостатокот предизвикува чиреви во устата, лош здив, чувство на печење во устата и отежнато голтање. Витамините од групата Б може да се најдат во пекарскиот квасец, црниот дроб, цели зрна, месото, рибата, јајцата, јаткастите плодови и зелениот лиснат зеленчук.
Витамин Ц
Витаминот Ц е антиоксиданс кој спречува болести на непцата, ги зајакнува непцата, штити од гингивитис и спречува болести на усната шуплина. Витаминот Ц го стимулира производството на колаген, кој се наоѓа во коските, мускулите и тетивите и ги зајакнува капиларните ѕидови. Неговиот недостаток предизвикува кршливи коски, забите стануваат кршливи и непцата крварат. Кога се вадат забите на мудроста, во случај на недостаток на витамин Ц и К, раната зараснува побавно и послабо. Можеме да го најдеме во агруми, берберис, цреши, лиснат зеленчук, пиперки, компири, кисела зелка. Сокот од лимон е богат со витамин Ц, кој е одличен сојузник во избелувањето на забите. Препорачаната дневна доза е 60 mg, но често се користат дози од 500-1000 mg во профилакса.
Витамин Д3
Витаминот Д3 помага во ресорпцијата на калциумот од дигестивниот тракт и на тој начин ја обезбедува неговата постојана концентрација во крвта, а истовремено помага во инкорпорирање на калциумот во коските и забите. Исто така, му се припишува антимикробно и антиинфламаторно дејство, со што се намалува ризикот од периодонтитис . Витаминот Д3 главно се синтетизира во кожата под влијание на сончевата светлина, но може да се апсорбира и од храната. Кога нашето тело нема доволно витамин Д, нема да биде возможно да го апсорбира новиот калциум што му треба на телото за да ја формира коската околу забниот имплант . Го наоѓаме во рибиното масло и рибиното месо, млекото и млечните производи. Препорачаната дневна доза за здрави луѓе е 400 ij
Калциум
Калциумот е еден од најважните минерали за забите и коските. Неопходен е за градење на коските, ја зајакнува забната глеѓ и ја зајакнува вилицата. Неговата апсорпција ја помагаат минералите и магнезиумот и фосфорот, како и витамините Д3 и К2. Можеме да го најдеме во млекото, млечните производи, бадемите, спанаќот, оревите, брокулите, сувите сливи, сардините. Препорачаните дневни дози за здрави луѓе се 500-1000 mg.
Магнезиум
Магнезиумот е минерал кој учествува во многу процеси во организмот. Во усната шуплина помага да се изгради силна глеѓ и учествува во спречување на кариес. Помага во апсорпција на калциум и во активирање на некои Б-витамини. Можеме да го најдеме во јаткастите плодови, лиснатиот зелен зеленчук, бананите, авокадото. Меѓутоа, поради неговата голема улога во организмот, често се препорачува да се внесува дополнително магнезиум. Препорачаната дневна доза е 375 mg.
Фосфор
Заедно со калциумот, фосфорот игра значајна улога во градењето на коските и зајакнувањето на глеѓта. Можеме да го најдеме во морска храна, туна, лосос, соја, леќа, свинско, говедско месо.
Железо
Недостатокот на железо во телото може да предизвика воспаление на јазикот, болен и отечен јазик и чиреви во усната шуплина. Железото може да се најде во црниот дроб, црвеното месо, туната, лососот, школките, сојата, мешунките, капините и цвеклото. За подобра апсорпција, добро е да се зема со витамин Ц. Препорачаните дневни дози се 10-30 mg.
За да се обезбеди доволен внес на сите потребни витамини и минерали, важно е да се одржува разновидна исхрана, а доколку е потребно, со консултација со стоматолог и фармацевт, да се користат додатоци во исхраната за замена на одредени хранливи материи.
