Во Обединетото Кралство, десничарската популистичка партија Реформи, која моментално води на анкетите, дури и минатиот месец предложи авганистанската влада да биде платена за да ги прима назад мигрантите. Овие потези претставуваат значителна промена во ставовите на европските политичари кои претходно се обидуваа да ги изолираат Талибанците и ја осудија групата за нејзините ограничувања на образованието на девојчињата и третманот на малцинствата и политичките противници.

Талибанците сакаат да се вклопат во меѓународниот поредок

Европскиот пресврт доаѓа во време кога репресијата на Талибанците против насилната исламистичка група Исис-Хорасан, или Исис-К, со седиште во Авганистан, исто така помогна во градењето врски со Русија и САД. Ибрахим Бахис, аналитичар во Меѓународната кризна група со седиште во Кабул, за Фајненшл тајмс изјави дека Талибанците успеале да ја искористат ситуацијата во Европа за да посредуваат во договори за депортација.„Талибанците се многу заинтересирани и желни да се вклопат во глобалниот политички поредок“, рече Бахис, додавајќи дека официјалните контакти потребни за склучување такви договори претставуваат „мали победи што ги интегрираат сè повеќе во глобалниот систем“.Сухаил Шахин, претставникот на Талибанците во Катар, вели дека тие се подготвени да „создадат механизми“ за поддршка на враќањето на Авганистанците од Европа: „Подготвени сме за позитивен ангажман како ефикасен начин за решавање на проблемот. Преселувањето е хуманитарно прашање, па затоа би ја поздравиле секоја економска поддршка што доаѓа со депортацијата“. Талибанците владеат со Авганистан по повлекувањето на силите на САД и НАТО во 2021 година и се борат со повеќекратни кризи, вклучувајќи драстични намалувања на странската помош, широко распространета сиромаштија и природни катастрофи. Според агенцијата на ОН за миграција, околу четири милиони Авганистанци се вратиле или биле насилно протерани од соседните Пакистан и Иран од 2023 година.

Ваквите тешкотии го прават зголемениот меѓународен ангажман особено добредојден за режимот. Во јули, германската влада акредитираше двајца конзуларни службеници на Талибанците да работат на прашања поврзани со миграцијата. Владата на конзервативниот канцелар Фридрих Мерц се обиде да ги заостри политиките за да спречи пораст на поддршката за екстремната десница.

Користејќи индиректни контакти со Талибанците преку Катар, Берлин, исто така, организираше депортации на осудени криминалци назад во Авганистан во јули. Министерот за внатрешни работи Александар Добриндт во тоа време изјави дека повеќе не е одржливо да се потпира на индиректни канали и дека Берлин треба да склучи договор со Талибанците што ќе отвори директни разговори за миграцијата.Иако германската влада инсистира дека зголемениот ангажман со Талибанците не ја менува нејзината позиција кон исламистичката група, таа се соочи со остри критики од членовите на Социјалдемократската партија, која е во коалиција со партијата на Мерц, и од опозициските политичари. Омид Нурипур, заменик-претседател на Долниот дом на германскиот парламент и поранешен лидер на Зелената партија, ги обвини министрите за „нормализирање на терористички режим“.

Техничка, а не политичка соработка

Швајцарија и Австрија ја засилија соработката со Талибанците за враќање на авганистанските државјани, иако ги опишуваат овие контакти како технички и оперативни, а не како политички. Во август, претставници на Талибанците отпатуваа во Женева за да помогнат во идентификувањето на Авганистанците кои се изложени на ризик од депортација. Швајцарската страна тврди дека ова е неопходно, бидејќи Талибанците сега се единствената влада што издава лични документи.Австрија има сличен пристап. Министерството за внатрешни работи потврди дека претставници од Федералната канцеларија за имиграција и азил се во контакт со талибанските власти. Претставници на министерството отпатуваа во Авганистан на почетокот на 2025 година за да разговараат за логистичките детали за враќањето, а делегација на талибаните ја посети Виена во септември.

„Австрија тесно соработува со Германија, Швајцарија и други европски партнери, како и со партнери во регионот, по ова прашање. Нашата заедничка цел е да овозможиме враќање на особено осудени криминалци кои немаат право да престојуваат во Европа“, се вели во соопштението на австриското министерство.Според официјалните бројки, луѓето од Авганистан сочинувале 15 проценти од сите имигранти кои влегле во Велика Британија со брод во првата половина од оваа година, а британската влада не ја исклучила можноста за договор за враќање со Талибанците.

„Враќаме луѓе кои немаат право да бидат тука“

„Фокусирани сме на преземање на потребните чекори за враќање на луѓето кои немаат право да бидат тука“, изјави портпаролот на британскиот премиер Кир Стармер: „Министерството за внатрешни работи веќе врати мал број луѓе во Авганистан“.

Напорите на Талибанците да излезат од дипломатската изолација беа потпомогнати од стравувањата дека нивната планинска земја повторно би можела да стане центар на меѓународен тероризам. Русија во јули стана првата земја што експлицитно го призна Исламскиот емират Авганистан, една година откако милитанти поврзани со ИСИС убија повеќе од 100 луѓе во Москва.

Кина и Пакистан, обете земји со големи загрижености во врска со сепаратистичките и исламистичките милитанти кои дејствуваат во Авганистан во близина на нивните граници, исто така го засилија ангажманот со владата на Талибанците и ги испратија своите министри за надворешни работи во Кабул на трилатерални разговори минатиот месец.Себастијан Горка, советник за борба против тероризмот на американскиот претседател Доналд Трамп, кој беше критикуван како исламофоб, во август откри дека Вашингтон и Талибанците работат заедно во борбата против исламистичкиот екстремизам.

„Талибанците беа умерено соработнички партнери“

„Ова звучи чудно кога ќе излезам од моите усни, но Талибанците беа умерено соработувачки партнери во борбата против тероризмот“, рече Горка во говорот во конзервативниот тинк-тенк „Херитиџ фондејшн“ во Вашингтон.Абдул Матин Кани, портпарол на авганистанското Министерство за внатрешни работи, изјави дека Талибанците се во контакт со одбранбените и разузнавачките агенции од Русија, Кина, САД и Европа како дел од нивните операции против милитантните групи: „Се надеваме дека овие врски можат да се развиваат, но по 20 години војна против некои од овие земји, тешко е тоа да се прави отворено“.