Пожарникарите гаснат пожар во шатори во Ќациланд по пукањето во кое напаѓачот В. А. ранил човек
Српскиот претседател Александар Вучиќ вели дека „блокадите“, опозицијата и медиумите се виновни за пукањето во Ќациланд. Но, само во септичката јама што ја создаде, социјалните патологии можат да станат политика од прв ред
Можеби читате коментар од новинар кој е еден од „емоционалните поддржувачи“ на В. А., човекот кој, доколку е познато, се обиде да запали шаторски камп во близина на Парламентот во среда и рани поддржувач на владата со пиштол.
Можеби го читате ова и во медиум кој „ги малтретира луѓето што имаат различно мислење“ и инспирира „тероризам“.
Ако проценката на претседателот на земјата Александар Вучиќ е точна, нека биде така. Впрочем, горенаведените зборови во наводници се негови. Според Вучиќ, било само прашање на денови кога некој ќе земе пиштол затоа што „ова е повикано безброј пати“.
За среќа, Вучиќ има едноставно правило што го олеснува разбирањето што го кажува – ако ја отвори устата, тогаш лаже. Или барем спинува.
Ова не значи дека „ние“ – генерално критичката чаршија, а особено независните медиуми – опишани овде како „емоционални помагачи“ не треба да се преиспитуваме себеси. И да видиме дали се држиме до нашите принципи.
Кој ги инспирира лудаците?
Тешко дека има критичар кој не ги обвинил Вучиќ, неговите партиски следбеници и таблоидите за инспирирање насилство врз студенти и други граѓани. Освен директно организирање на тепачи или „фини момци“ кои ги чуваат партиските простории и кршат нечија вилица.
Имаше примери на луѓе со слаби нерви кои, на пример, прегазија студентки со своите автомобили откако претседателот јасно изјави на телевизија дека возачите имаат право да поминат и покрај блокадите.
Во март оваа година, нестабилна жена во Ниш ја нападна деканката Наталија Јовановиќ со нож, која Вучиќ и таблоидите ја нарекуваа „криминалец“ со недели. За да избегнам какви било двоумења, еве што напишав овде во тоа време:
„Никој често не може да биде одговорен за злоделата на нервозно вознемирените луѓе, дури ни тие. Но, оваа жена не нападна случаен минувач, туку конкретно деканка, на протестен собир. Во овој случај, инспирациите не треба да чекаат долго.“
Значи, ако таблоидите што ги организира Вучиќ можат да инспирираат лудаци да извршат злосторства, дали тогаш може да се каже дека нашите написи, коментари, твитови или мислења на неколку независни телевизиски канали и YouTube канали можат да инспирираат слични лудаци од другата страна?
Тоа не е исклучено. Зборовите излегуваат во етерот или се печатат, а потоа слушателот или гледачот ја презема интерпретацијата. И сепак, поттикнувањето на луѓето од страна на режимот и критиките кон владата не се и не можат да бидат исти.
Кој уништува чиј живот
Прво, затоа што не е исто да се каже вистината и да се лаже. На пример, таканаречениот Чациленд беше наречен во критичките медиуми „нелегален камп“, „шаторска населба“ каде што луѓето се влечат за живот и каде што живеат бандитите на СНС, а обичните луѓе повеќе не смеат да поминуваат. Сето тоа е вистина.
Вучиќ и неговите таблоиди, од друга страна, зборуваат за „обоена револуција“, за „предавници“, за „усташи“ кои ќе ја уништат Србија, за „терористи“ и така натаму. Па дури и дека крошната е срушена со саботажа. Сето тоа е лага.
Второ, не е исто кога претседателот на државата поттикнува и кога колумнист на весник или соговорник на критички медиуми паѓа во оган на свој трошок – а такви луѓе има, секако. Некои од нив дури би било најдобро да не бидат објавени во медиумите.
Дури и во нормална земја, зборовите на претседателот би имале посебна тежина, но во Србија тие се множат со милион бидејќи тие зборови ги емитуваат во живо дваесет телевизиски станици по наредба, а потоа ги разработуваат антимедиумите што претседателот ги плаќа со наши пари, таканаречените аналитичари и ботови.
Вучиќ може да уништи нечиј живот со една реченица, а тој веќе го сторил тоа. „Ние“ можеме – а тоа би било голема работа – со една реченица, можеби да натераме некои луѓе да размислуваат.
Ќе има повеќе насилство
Трето и клучно: Режимот на Вучиќ е виновен за оваа криза и социјална психоза токму до степен до кој нелегално си ја одзеде власта – во владата од државно ниво до локалната заедница, во јавните претпријатија, во тендерите, во медиумите, полицијата, судството, подземјето. И тоа е многу блиску до сто проценти.
Само во таа држава беше можна таква социјална дислокација, вклучително и медиумската. Како да „ние“ не би сакале да пишуваме за други теми, да критикуваме некој друг, да водиме вистинска дебата, што порано беше стандард во медиумите. Но, во ситуација кога владата води војна до истребување, тоа е речиси невозможно.
Само во таа држава, како во жаба, најтемните социјални патологии стануваат политички релевантни. Има вести од темната хроника во други општества, но тука е политика.
На крајот на краиштата, ако вината на владата е близу сто проценти, тогаш само таа може, лесно и веднаш, да го реши сето ова со конечно дозволување на граѓаните на Србија слободно да гласаат по тринаесет и пол години. Со распуштање на тепачките трупи, отстранување на потсмевот на Кациланд кој никогаш не требало да биде таму.
Но, секако дека тоа нема да се случи. Значи, ќе видиме повеќе насилство. И понестабилни луѓе ќе напаѓаат други луѓе, полицијата и прогресивните бандити ќе тепаат и ќе биде среќа ако никој не биде убиен додека, еднаш засекогаш, не заврши.
И „ние“ ќе останеме на нашите работни места, да набљудуваме, известуваме и критикуваме. Претседателот нè нарече со полоши имиња отколку „емоционални овозможувачи“ на насилство. И сè за негова заслуга.
