Лидерите на Европската унија синоќа се согласија да одговорат на итните финансиски потреби на Украина во следните две години, но се воздржаа од експлицитно одобрување на користењето на замрзнатите руски средства за да обезбедат голем заем за Киев, откако Белгија изрази загриженост.
Европскиот совет е посветен на одговор на итните финансиски потреби на Украина за периодот 2026-2027 година, вклучувајќи ги и нејзините воени и одбранбени напори, според текстот усвоен од сите лидери на ЕУ освен Унгарија на самитот во Брисел, објави Ројтерс.
Текстот, до кој агенцијата имаше пристап пред неговото официјално објавување, бара од Европската комисија да презентира „опции за финансиска поддршка врз основа на проценка на финансиските потреби на Украина што е можно поскоро“.
Во текстот, исто така, се наведува дека, во согласност со правото на ЕУ, руските средства треба да останат замрзнати сè додека „Русија не ја заврши својата агресивна војна против Украина и не ја надомести штетата предизвикана од таа војна“.
Сепак, текстот не ја поддржува експлицитно употребата на овие средства за финансирање на таканаречен „кредит за репарација“ вреден околу 140 милијарди евра, предлог на Европската комисија кој е поддржан од голем број земји-членки на ЕУ, соопшти агенцијата.
Најновиот нацрт-документ отстранува реченица од претходната верзија на заклучоците во која се вели дека Европскиот совет затоа ја повикува Комисијата да презентира, што е можно поскоро, врз основа на проценка на финансиските потреби на Украина, конкретни предлози, вклучително и евентуално постепено користење на средствата поврзани со замрзнатите руски средства, во согласност со правото на ЕУ и меѓународното право.
Многу дипломати на ЕУ очекуваа лидерите да ја повикаат Комисијата да презентира формален правен предлог за шема за кредит за репарација базирана на руски средства, но белгискиот премиер Барт де Вевер, чија земја ги држи замрзнатите средства што би се користеле во шемата преку депозитарот за хартии од вредност Euroclear, постави три барања за да се осигури дека неговата земја нема да ги сноси сите ризици.
„Доколку барањата бидат исполнети, можеме да продолжиме. Ако не, ќе направам сè што е во моја моќ на европско ниво, но и на национално ниво, политички и правно, за да ја спречам оваа одлука“, рече Де Вевер по пристигнувањето на самитот.
Тој ги повика сите земји-членки на ЕУ да ги споделат трошоците за секоја правна акција што ќе ја преземе Русија и да придонесат финансиски доколку средствата некогаш треба да се вратат.
Тој исто така рече дека замрзнатите руски средства што ги чуваат други земји треба да бидат дел од шемата.
„Мора да има транспарентност во врска со ризикот. Мора да има транспарентност во врска со правната основа за оваа одлука“, рече тој.
