Локација во басенот Сан Хуан во северозападниот дел на Ново Мексико дава редок увид во последните денови на диносаурусите, откривајќи екосистем исполнет со различни популации непосредно пред нивното исчезнување од Земјата.
Палеонтолозите долго време дебатирале дали диносаурусите одеднаш изумреле кога астероид широк 10 километри се судрил во полуостровот Јукатан во Мексико пред 66 милиони години, или дали веќе биле во опаѓање. Одговорот на ова прашање зависи од пронаоѓањето на фосили од точниот период пред катастрофата, што е исклучително ретко.
Претходните истражувања во голема мера се потпирале на добро проучените формации Хел Крик и Форт Јунион во Монтана, Вајоминг и Дакота. Иако докази за видови како што е Triceratops се пронајдени таму, целосниот недостаток на долговратни диносауруси ги натера научниците да мислат дека овие видови веќе исчезнале.
Сепак, новото истражување ги датира карпите на локацијата Наашоибито во Ново Мексико во истиот период како и формацијата Хел Крик. Меѓу диносаурусите имало и Аламосаурус, еден од најголемите долговратни диносауруси кои некогаш живееле, според една студија објавена во списанието Science.
“Нашето ново истражување покажува дека диносаурусите не биле на патот кон масовно истребување”, изјавил водечкиот автор на истражувањето, Ендру Флин. “Тие беа одлични, просперираа, и се чини дека ударот на астероидот ги уништи. Ова е во спротивност со долготрајната идеја дека имало долгорочен пад на разновидноста на диносаурусите што довело до масовно изумирање.
Иако фосилите во басенот Сан Хуан за прв пат биле пронајдени во 19 век, датирањето на слоевите на карпите било исклучително комплицирано. Местото Наашоибито било одземено од редовните слоеви на карпи поради ерозија, што го отежнало одредувањето на нивната возраст.
Истражувачкиот тим, кој започнал со работа во 2011 година, поминал години собирајќи примероци и мерејќи слоеви. Еден од методите бил да се споредат примероците со магнетното поле на Земјата, кое периодично го менува правецот. “Масовното изумирање на крајот на кредата, за наша среќа, се случило за време на релативно краток период на обратен поларитет, што го прави многу полесно да се каже со што нашите податоци се поврзани”, објаснил Флин. Тимот исто така користел радиометриско датирање, мерење на распаѓањето на елементите во зрна песок.
Резултатите покажале дека фосилите на диносаурусите датираат од временска рамка од 380.000 години која му претходела на масовното изумирање, додека цицачите се појавиле околу 350.000 години по тој настан.
Новата студија прикажува две многу различни заедници на диносауруси поделени помеѓу северните и јужните региони на континентот во тоа време. Двата региона заеднички видови како што се Tyrannosaurus rex и Torosaurus, но постојат клучни разлики. Немало џиновски сауроподи на север, но тие цветале на југ, вклучувајќи го и Аламосаурусот, кој достигнал 30 метри во должина и тежел над 30 тони.
“Можам да ја замислам сцената, една минута диносаурус со големина на млазен авион ја тресел земјата додека се движел, следната минута целата Земја се тресела од енергијата ослободена од ударот на астероидот”, изјавил коавторот на истражувањето Стив Брусат. Причината за овие разлики веројатно лежи во климата: југот бил како топла и влажна тропска шума, додека северот бил поладна крајбрежна рамнина.
Додека некои научници, како што е Мајкл Бентон, предупредуваат дека ова е само една локација и дека доказите за општ пад сè уште постојат, други, како Дарла Зеленицки, веруваат дека новите откритија би можеле да го сменат начинот на кој се гледаат последните денови на диносаурусите. Брусат заклучува дека приказната за изумирањето носи лекција која се применува и денес: “Ненадејните климатски и еколошки промени можат да ги фатат животните и екосистемите неспремни и можат да ги поразат дури и најсилните и најпознатите видови”.
