Приказната за посебен вид на комарец кој еволуирал исклучиво во тунелите на лондонското метро ги фасцинирала биолозите и јавноста со децении. Митот се родил за време на Втората светска војна, кога жителите на Лондон се криеле од бомбардирање во подземните станици и станале мета на досадни инсекти. Сепак, ново генетско истражување од голем обем, кое ја анализира ДНК на стотици комарци, сега ја побива оваа теорија и открива дека овие комарци потекнуваат од Медитеранот.
Две лица на истиот комарец
Тоа е северен домашен комарец, кој се појавува во два вида. Иако изгледаат идентично, нивното однесување е сосема различно. Една форма, Culex pipiens forma pipiens, напаѓа исклучиво птици и живее на отворено. Вториот, Culex pipiens forma molestus – чие име доаѓа од латинскиот збор за “досаден” – ги гризе луѓето и просперира во подземни средини.
Тоа била форма на molestus за која долго време се верувало дека се прилагодила на животот во лондонското метро. “Оваа теорија беше прославена од генетска студија објавена во 1999 година, која тврди, врз основа на она што би го нарекол ограничени докази, дека “лондонскиот подземен комарец” еволуирал (на самото место) од надземна популација”, рече Јуки Хаба, постдокторски истражувач на Универзитетот Колумбија и водечки автор на нова студија објавена овој четврток во списанието Science.
Во новото истражување, Хаба и неговиот тим анализирале ДНК секвенци од стотици комарци од целиот свет, вклучувајќи и историски примероци од Втората светска војна. Тие заклучиле дека молестусот не се развил во тунелите на англискиот главен град, туку имал многу подолга историја.
“Тоа е многу постара од лондонската подземна железница и се чини дека еволуирала околу медитеранскиот регион, особено на Блискиот Исток”, рече Хаба. Тој додал дека одвојувањето на надземните и подземните форми можело да се случи пред околу 10.000 години, а најверојатно пред 2.000 до 3.000 години. “Еволутивните анализи укажуваат на тоа дека овие предци на популациите на molestus биле над земјата и постепено се распрснале на други места во светот, вклучувајќи го и Лондонското подземје”, објаснил тој.
Пребарување на примероци низ светот
Тимот ја започнал својата потрага по докази во 2018 година. “Буквално ги пребарувавме на Гугл Culex pipiens и му праќавме е-маил на секој автор на секој труд што го пронајдовме за комарецот, кажувајќи им дека ни требаат примероци за да го разбереме потеклото и генетската разновидност на видовите”, се сеќава Хаба. Откако биле испратени илјадници пораки, тие собрале мртви комарци зачувани во етанол од повеќе од 200 извори во 50 земји. Иако тие не добиле дозвола да собираат живи примероци директно од Лондонската подземна железница, тие користеле историски примероци од Природонаучниот музеј во Лондон. Вкупно, тие ги анализирале геномите на околу 800 комарци.
“Нашите податоци покажуваат дека molestus е директно потомок на популациите на пипиените кои сè уште просперираат во медитеранскиот регион”, рече Линди Мекбрајд, постар автор на истражувањето. Ова укажува на тоа дека “еволуирал во медитеранските географски ширини, но веројатно на Блискиот Исток, каде што всушност е премногу сува за да има варијанта на гризање на птици”. Во тоа време, развојот на земјоделството и системите за наводнување создадоа идеални места за размножување на комарците, овозможувајќи им да се прилагодат на луѓето.
Наодите се поддржани од фактот дека molestus за прв пат бил опишан како вид во 1775 година во Египет. “Веројатно бил таму најмалку 1000 години пред тоа”, додаде Мекбрајд. “Потоа беше документиран во јужна Европа, во Хрватска и Италија, во 19 век, а првите записи од подземни локации во северна Европа датираат од околу 1920 година.” Оваа секвенца укажува на патување кон север. Кога се сретнале со клима која била премногу студена за да преживеат на отворено, тие нашле засолниште под земја, во нови урбани структури.
Науката напредува
Ричард Николс, еден од авторите на труд од 1999 година, ја нарекол новата студија “убава и убедлива”. Иако тој доаѓа до различни заклучоци, тој истакна дека “ова е начинот на кој работи науката”. Неговата студија покажала дека подземните комарци во Лондон биле генетски различни од оние на површината, но технологијата во тоа време не дозволувала подлабока анализа. “Во тоа време, лесно можевме да истражуваме само 20 гени, а не цели геноми”, објасни тој. “Нашите резултати се сеуште валидни, но толкувањето се промени”.
Камерон Веб, експерт по медицинска ентомологија на Универзитетот во Сиднеј, кој не бил вклучен во истражувањето, го нарекол истражувањето фасцинантно. Тој истакна дека приказната за “комарецот од лондонското метро” укажува на потребата за подобро разбирање на биологијата на комарците. “Како што дизајнот на нашите градови се прилагодува како одговор на промената на климата, ние треба да се осигураме дека нема да создадеме повеќе можности за комарците”, заклучува Веб.
