Советот за безбедност на Обединетите нации на својата седница во Њујорк задутре треба да ја разгледа ситуацијата во Босна и Херцеговина и да одлучи за продолжување на мандатот на воената мисија на Европската Унија во БиХ, која таму дејствува повеќе од две децении. Се очекува мандатот на мисијата Алтеа, или ЕУФОР во БиХ, да биде продолжен за уште една година откако ќе бидат отстранети сомнежите дали Русија ќе ја поддржи.
Ова денес го потврди поранешниот претседател на Република Српска, Милорад Додик, откако се сретна со шефот на руската дипломатија, Сергеј Лавров, во Минск. Додик претходно се закани дека ќе ги искористи своите добри врски со Москва и ќе побара Русија да стави вето на продолжувањето на мандатот на ЕУФОР, кој го оцени како пристрасен во периодот на ескалација на политичката криза во Босна и Херцеговина, тврдејќи дека станува збор за „окупаторска сила“.
Сега тој се откажа од тоа, но сè уште очекува дека Русија ќе застане на негова страна кога Советот за безбедност ќе ја дискутира ситуацијата во Босна и Херцеговина. Ова ја вклучува и претпоставката дека Русија ќе го искористи своето претседателствување со Советот за безбедност за да го спречи високиот претставник Кристијан Шмит да зборува таму, како што е вообичаена практика.
Членството на БиХ во ЕУ страда поради сè
Од потпишувањето на Дејтонскиот договор, Советот за безбедност на ОН ја разгледува ситуацијата во БиХ на секои шест месеци, врз основа на извештаите испратени од висок претставник на меѓународната заедница. Во најновиот таков документ, чија содржина ја објавија локалните медиуми во Босна и Херцеговина, Шмит се фокусираше на кризата предизвикана од постапките на Додик.
Станува збор за донесување на неуставни закони, за кои Додик на крајот беше осуден на една година затвор и беше лишен од мандатот на претседател на РС. Шмит истакна дека ова не се изолирани инциденти, туку само најнов чекор во „долгорочна политичка траекторија, добро испланирана и подготвена однапред“.
Тој изјави дека во таква запалива атмосфера, уште еднаш се покажало колку се важни акциите на ЕУФОР за зачувување на мирот, но најголемиот проблем е што владејачката коалиција во БиХ практично се распадна, а поради сето ова, страдаа реформите, особено оние важни за пристапот на БиХ кон членство во ЕУ.
Програмата за реформи што Советот на министри на БиХ успеа да ја усвои во последен момент „благодарение на неуморните напори на некои членови (на Советот)“ може да изгледа скромна, но би можела да го отвори патот за обновен напредок, заклучи тој претпазливо. Тој исто така нагласи дека мора да се направи сè за да се продолжи со почитувањето на Дејтонскиот договор, кој вклучува владеење на правото и спроведување на одлуките на Уставниот суд на БиХ.
Тој ја спомена и одлуката на Големиот совет на Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП) во случајот покренат од советникот на Жељко Комшиќ, Славен Ковачевиќ, со која се отфрла неговата тужба против БиХ. Шмит изјави дека оваа одлука треба да се сфати како индикација дека политичарите во Босна и Херцеговина треба да дискутираат за уставните и институционалните прашања, а не дека решенијата треба да се наметнуваат однадвор.
Додик го наметнува својот извештај
Сепак, Додик, преку владата на РС, го достави и својот извештај за ситуацијата во Босна и Херцеговина до Советот за безбедност, во кој ги обвинува Шмит и странскиот интервенционизам за сите проблеми. Во него се тврди дека Додик бил осуден во „наместен политички процес“ и се повикува Советот за безбедност што поскоро да ја разгледа можноста за затворање на Канцеларијата на високиот претставник (ОХР).
Додик не крие дека очекува администрацијата на Доналд Трамп да го поддржи ова. „Доколку САД навистина ја промениле својата политика, треба јавно да ги отфрлат одлуките на Шмит и да ги поддржат демократски избраните лидери“, се наведува во документот на владата на РС.
Нивните извештаи никогаш не биле разгледани од Советот за безбедност на ООН, но за време на дискусиите, руските претставници секогаш се обидувале да наметнат тези што доаѓале од Бања Лука.
