Заживувањето на лозарството и винарството во Шумадија, а особено на подрачјето на Опленац и Топола, е најзаслужно за туризмот на овој дел од Србија, кој поради својата географија и сега својата туристичка понуда се нарекува „Тоскана Србија“. Во исто време, тоа е добар пример за многу области во Босна и Херцеговина и поширокото подрачје на Југоисточна Европа, како може да се развие одржлив туризам.
До пред 10 или 15 години, овој дел на Шумадија бил познат речиси исклучиво по својата историја, бидејќи Топола е кралски град, местото каде што се наоѓа прекрасната црква Свети Ѓорѓи, која е дарба на кралот Петар I Караѓорѓевиќ и на кралскиот дом каде што живеел и ги надгледувал градежните цркви. Таа куќа сега е музеј и е дел од кралскиот комплекс кој привлекува многу туристи. Самата црква Свети Ѓорѓи има посебно значење, бидејќи во нејзината крипта се наоѓа гробот на основачот на династијата Караѓорѓе, но и посмртните останки на други владетели на Србија и Југославија од оваа династија, како и членови на нивната семејства. Сводовите на црквата се украсени со мозаици направени од специјални стаклени плочки и позлатени во, како што велат водичите, 15.000 нијанси на боја, на површина од 3.500 метри квадратни. Затоа Мавзолејот на Опленац е еден од првите неколку во светот по мозаична површина и техника.
Семејството Караѓорѓевиќ е најодговорно за историскиот развој на винарството во регионот на Опленац. Првите записи за лозарството на овие простори датираат од 1432 година во патописот на Бертрандон де ла Брокиер. Сепак, развојот на модерното вино е поврзан со кралот Александар Караѓорѓевиќ, кој ја изградил првата винарија под ридот Опленац, а тој се смета за зачетник на винарството на овие простори.
Неговата Кралска винарија моментално се реновира и кога ќе биде завршена ќе претставува центар на винскиот туризам во цела Шумадија.
– Во последните десет години имаме бум во винскиот туризам. Шумадија е централен регион во Србија и во исто време регион со најмногу лозја. Имаме над 400 хектари плантажи, 17 винарски визби, имаме вински пат кој сакаме да го усовршиме, особено со реновирање на Кралската винарија по 80 години. Беше една од најдобрите винарии на Балканот во своето време, имаше најсовремена технологија и најдобри вина. Како таква, Кралската винарија треба да биде центар на винскиот туризам во Србија. Во него се наоѓа продавница за вино со архивски вина од Србија, од кои има само уште едно место во земјата. Содржи и изложбен простор каде е прикажан развојот на виното во Србија од почетокот на 20 век, посочува претседателот на општина Топола, Владимир Радојковиќ.
Многумина го сметаат Божидар Александровиќ, сопственик на винарската визба Александровиќ, која денес е една од водечките во земјата, меѓу најзаслужните за обновувањето на винарството и лозарството во овој дел на Србија.
– Шумадија оживеа како винска дестинација во изминатите 10-15 години, иако ние се засноваме на основите на српското винарство и лозарство воспоставено од семејството Караѓорѓевиќ на почетокот на 20 век. Денес во Шумадија има над 40 винарии. Ова го покажува подемот на нашето винарство, иако омилен ми е лозјето Опленачко, кое на некој начин е јадро и епицентар на модерното винарство во Србија. Винарската визба Александровиќ со своите 90 хектари лозови насади дава скромен придонес во целата оваа наша винска приказна. Се поголем број винарии имаат и соби за дегустација, можат да се пофалат со одлични, стилски многу добри вина. Затоа верувам дека нашата иднина како винска дестинација е светла, вели Александровиќ.
Покрај посетата на сите кралски локации, посета на винарии и дегустација на одличните вина од овој регион, туристите можат да најдат и зголемен број на луксузни сместувачки капацитети на семејните имоти со базени опкружени со лозја и овоштарници. По примерот на Тоскана, локалните претприемачи договорија бројни имоти како што е Кантри клубот Здравковац во Јарменовци во поширокото подрачје на планината Рудник, првиот планински масив јужно од Карпатите.
Оваа поширока област е популарна воздушна бања, а домаќините велат дека уште во 1964 година, Обединетите нации со проект за мерење на озонот утврдиле дека ова е всушност најздравото место за живеење во светот. За Рудник се вели и дека е „мала Света Гора“ бидејќи е опкружена со манастири, најчесто од 12 и 13 век, што е дополнителна причина за туристичка обиколка на овој дел на Шумадија. Сепак, се чини дека виното е во центарот на туристичката приказна на „Српска Тоскана“.
– Имаме многу фестивалски настани со кои се трудиме да придонесеме за развој на туризмот, како што е фестивалот на виното Шумадија, годинашен јубилеј, десетти по ред. Една од најголемите манифестации е опленската берба, каде за три дена имаме над 250.000 посетители. Како мало кралско гратче се стремиме да промовираме се што имаме и да го искористиме туристичкиот потенцијал. Туризмот е една од најпрофитабилните гранки, но со бавна стапка на обрт. Сепак, убедени сме дека ова е добар пат, вели Радојковиќ.
