За автобусот од култниот филм „Кој тоа таму пее“ („Ко то тамо пева)“, веројатно најпознатиот реквизит од филмскиот архив на „Јадран филм“, пристигнале четири понуди од Србија, но раководството на поранешниот „југословенски Холивуд“ од загрепската населба Дубрава одлучно одговори – автобусот е не се продава.
„Добивме понуда за соработка од неколку компании кои се занимаваат со производство и настани од територијата на поранешна Југославија, како и четири понуди од Србија за продажба на автобуси со натпис ‘Крстиќ и син’. Но, тоа моравме да го елиминираме бидејќи тој автобус едноставно не се продава“, изјави претседателот на Јадран филм, Винко Грубишиќ.
Додава и дека продолжуваат со реставрацијата на автобусот започната пред неколку години, чие завршување, како што истакнува Грубишиќ, „за жал, го спречи пропаѓањето на големата хрватска корпорација која требаше да биде спонзор“. По пропаѓањето на бизнисот на овој некогаш моќен, но нереализиран спонзор во Европа, Грубишиќ истакнува дека биле воспоставени односи со уште неколку спонзори, но и дека засега решиле сами да го продолжат реновирањето.
Тој понатаму вели дека се работи за сериозна инвестиција во темелна реконструкција на тој автобус на Мерцедес бидејќи, како што истакнуваат во загрепска Дубрава, парафразирајќи цитат од „Кој тоа таму пее“: „Германските возила се најдобри во светот – Die Beste“.
„Сепак, нашата желба, која значително го забави реновирањето, е автобусот да биде механички прифатлив и технички целосно исправен, односно да биде исправен за пат. Мораме да го оставиме визуелно оригинален, но технички исправен за да може да вози како регистриран автобус. Ова значи повеќе технички, навидум невидливи модификации, на пример, да се замени стариот систем за сопирање со ‘кабли’, систем прифатлив денес“, вели Грубишиќ.
„Овој автобус навистина ќе вози по патиштата на поранешна Југославија. Навистина, ќе има и некој Мишко што ќе нѐ вози со врзани очи. Впрочем, тоа и онака ни го прават“, заклучува тој.
Како што беше посочено во „Јадран филм“, станува збор за автобус „Мерцедес О 3500“ произведен од 1949 година и кој, спротивно на популарното мислење, не бил модел кој можел да се вози по српските провинциски земјени патишта пред избувнувањето на Втората светска војна. и бомбардирањето на Белград, последните сцени од филмот на Слободан Шијан.
Со нов мотор, шасија и систем за сопирање, автобусот е подготвен за пат
Станува збор за автобус од масовно производство, а неговата цена сега обично се движи околу 60.000 евра бидејќи колекционерите не ги претпочитаат автобуските и камионските програми. Како „обичен“ олдтајмер има таква вредност, но како клучно возило во филмското ремек-дело на југословенската кинематографија неговата вредност драстично се зголемува.
„Технолошки ќе поставиме нов мотор, ќе ги обновиме шасијата и подвозјето и ќе поставиме двокружен систем за сопирање за да може автобусот да оди на пат. Ќе поставиме нова опрема, но со почитување на првобитната состојба. Во принцип, тоа ќе биде ‘шоу автомобил’ за целиот простор на поранешна Југославија“, истакнуваат во работилницата на „Јадран филм“.
Велат дека враќањето во првобитната состојба значи изворната боја на автобусот, натписот „Крстиќ и синот“, но и оџакот и дупките на покривот на автобусот од пелети испукани од ловџиската пушка ја ловецот оживеан во филмот од Ташко Начиќ, шпоретот „на добош“ и импровизирана скара со која вешто ракуваа возачот Павле Вуисиќ и неговиот син Мишко односно Александар Берчек и дрвените столчиња на кои седеа филмските ликови, кои ги отелотворуваа Данило Бата Стојковиќ, Драган Николиќ, Славко Штимац, Неда Арнериќ и др.
Но, прашање е дали при враќањето на автобусот ќе се користи и придружната филмска музика, како и омажот за старицата која во неколку кадри од филмот се вози во тој автобус и исчезнува без збор. Како што беше истакнуваат од „Јадран филм“, за музиката допрва ќе се одлучува, но старицата не беше „стандардна опрема“ на филмот, па не може да биде стандардна опрема на автобусот.
Заклучуваат и дека реконструкцијата на автобусот е значително забавена поради кризата со коронавирусот, земјотресот и невремето што ги опустоши Загреб и Дубрава, поради што роковите за негово завршување се одложени за една година. Но, освен што споменатиот автобус е најверојатно најпознатиот и секако најголемиот филмски реквизит на „Јадран филм“, тој е и круна на реставрацијата на архивите и фондовите на тој поранешен филмски гигант која беше започната годинава.
