Нова доза на усташки масовни настани се шири низ Хрватска, овој пат масовно, поддржана од врвот на владата, на спортски настани, на Загребскиот хиподром за време на концертот на главниот промотор Марко Перковиќ Томпсон, но и на улиците на Загреб, Сплит, Сињ и многу други.
Црни униформи, маички со усташки симболи, извици „Подготвени за дома“ на спортски настани и концертите на Томпсон во последните денови се поврзани со одбележувањето на 30-годишнината од злосторничката операција „Бура“, за време на која 250 илјади Срби беа протерани од Република Српска Краина, додека околу 2.000 од нив беа убиени или сè уште се водат како исчезнати денес.
И додека владата и поголемиот дел од хрватската јавност молчат, не ги осудуваат, туку напротив, ги поддржуваат и релативизираат настаните, зрак светлина се појави во статија во сплитскиот весник „Слободна Далмација“ под наслов „На Пољуд, 25 илјади луѓе извикуваат „За татковината, спремни!“ и пеат „Ајде, ајде, усташи!“ Пољуд сам се сруши. Од срам…“.
„Усташкиот дух од хрватското шише е пуштен. Андреј Пленковиќ го пуштил и никој никогаш нема да може да го врати“, пишува „Слободна Далмација“, предупредувајќи дека „во моментот кога хрватскиот премиер ја благослови националистичката партија на загрепскиот хиподром со неговата приватна посета на Марко Перковиќ Томпсон и кога официјално дозволи употреба на поздравот „За татковината, спремни“ за јавни цели“, Хрватска, се вели, се упати таму каде што никогаш не била.
Со констатацијата дека Хрватска се нашла „таму каде што очигледно сака да биде“, авторот на текстот, Винко Вуковиќ, вели дека „Хрватска може гордо да објави дека плукнала врз сопствениот Устав и се откажала од најславниот и најјасниот дел од својата матна и недовршена историја“.
И сето ова, се истакнува во текстот, откако „За дом спремни“ беше укината од самиот врв на демократски избраната влада, откако половина милион луѓе ја кренаа десната рака пред Томпсон во нацистички поздрав, а меѓу нив беа и министрите на Пленковиќ, кои го организираа целиот овој усен панаѓур, откако полицијата и Црквата, Републиката, го изразија своето задоволство од она што беше видено и направено.
„Кога се случува народот, обично е предоцна. А хрватскиот народ се случува токму пред очите на Пленковиќ. Со последици што ќе бидат далекусежни. И непоправливи“, предупредува авторот.
Најдоброто, истакнува тој, беше она што се виде во неделата вечерта на стадионот Хајдук, кога навивачите кои се нарекуваат себеси Торцида го предводеа навивањето, а останатите гледачи, повеќе од 25.000 од нив, ги следеа од срце. Торцида извикуваше „За дом!“, а остатокот од Пољуд возврати со „Спремни!“. И веднаш потоа, ќе се слушаше заедничка песна „Ајде да одиме, ајде да одиме!“, ако случајно некој неук, да речеме историчар од хрватски студии, не би помислил дека навивачите на Хајдук, клуб кој одамна се откажа од најславниот и најсветлиот дел од својата матна и недовршена историја, го користат „стариот хрватски поздрав“ за да го честитаат Денот на победата и патриотската благодарност.
„Деновиве можеме да ја следиме контроверзноста околу тоа дали Пољуд треба да се сруши. Секако, не треба да биде така, и секако колумнистката на „Јутарњи лист“, Јурица Павичиќ, е во право кога вели дека тоа би било шега еднаква на рушењето на Перистил, но по натпреварот меѓу Хајдук и Истра, кој започна во темнина, а во голема мера се играше во темнина, таа контроверзност дефинитивно заврши. Пољуд, всушност, ќе се сруши сам од себе. Срам да ви е“, пишува „Слободна Далмација“.
Потсетувајќи дека ова не е прв пат нешто вакво да се случи во Пољуд, авторот наведува дека сето ова нема никаква врска со последната војна, туку исклучиво со историскиот ревизионизам во режија на хрватските власти и образовниот систем.
„Децата кои денес мерат пченка на трибините и му се поклонуваат на Анто Павелиќ и неговата квислиншка творба, пред сè криминална, според расни закони кои не се разликуваат од Хитлеровиот Рајх, можат само да изгледаат неуки и неинформирани. Како што најчесто слушаме од оние кои ги бранат“, пишува авторот и истакнува:
„За жал, вистината е спротивна. Децата кои го осквернавија Пољуд оваа недела со славење на усташите беа многу добро воспитани и воспитани. Тие донесоа на стадионот само она што го добија во училиште. И не треба да се изненадувате што тие презираат сè што има врска со НОБ, со партизаните, со хероите од Сутјеска и Неретва, со Слободна Далмација од регионот Мосор и со Хајдук, кој е под петокраката ѕвезда, истата онаа што е отстранета од дресовите и муралите, обновена на ослободениот Вис“.
Исто така, се наведува дека и покрај сè, натпреварот во Пољуд не бил прекинат.
„Во хрватскиот фудбал, натпреварите се прекинуваат кога навивачите, на пример, скандираат против ХНС или неговите службени лица, кога палат ракети или фрлаат петарди. Кога ја слават Независната Држава Хрватска, нема прекин. Ако не знаете зошто, прашајте го Андреј Пленковиќ“, заклучува статијата во „Слободна Далмација“.
Меѓу првите што коментираа за статијата беше хрватската писателка и еден од најголемите критичари на хрватското општество, Ведрана Рудан, која напиша: „Додека Хрватска се капе во усташлукот овие денови, во „Слободна Далмација“ се појави статија што е мелем за душите на сите нас кои сме згрозени и од Томпсон и од неговиот чичко Павелиќ“.
Некој што се потпишува како Антон Бирчиќ изјави дека тоа е „сиромашна земја чија единствена иднина е минатото!“.
И, Радослав Лалиќ изјави: „Звукот на оружјето низ целиот свет, задолжителната воена служба и секако будењето на национализмот, кој мисли дека токму сега се свират концерти, само така, е ужасно заблуден, кога национализмот ќе го достигне својот врв, тогаш ќе добиете оружје во рацете…“.
Мирослав Галешиќ вели: „Пленковиќ никогаш ништо не направил случајно! Секој негов потег е добро испланиран однапред! Хрватите ќе платат скапо за фотографирањето на Пленковиќ со Томпсон! Нешто како почит кон НАТО“.
