Лилјаците тешко пренесуваат вируси, бактерии или паразити. Некои можат да пренесат беснило само преку каснување, но никогаш не се агресивни ниту се напаѓаат себеси.
Тие имаат големи уши и остри заби. Многумина ги гледаат како крвопијци и преносители на болести. Затоа лилјаците често симболизираат несреќа и зло во филмовите.
На пример, во филмот од 2023 година Дракула: Подемот на злото, каде што главниот лик со крилја на лилјак дивее на брод насред море. Незаборавен е и класикот за вампири од 1922 година, Носферату, кој доби уште едно издание минатата година.
Забите на вампирите од Карпатите во овој филм исто така личат на оние на лилјаците. Но, дали овие животни се навистина толку страшни?
„Лилјаците се ноќни животни, обично ги гледаме само кратко време и нивниот животен циклус изгледа доста мистериозен“, вели Маркус Штиглегер, професор по филм во Мајнц, по повод Меѓународната ноќ на лилјаците на 30 август.
Животот на лилјаците на работ на ноќта може симболично да се пренагласи во филмовите. Кожните крилја и острите заби на всушност многу мали животни изгледаат морничаво.
Таквото симболично претерување не одговара на реалноста, објаснува Штиглегер. „Колку помалку се знае за вистинскиот вид, толку е поефикасно да се користи симболот“.
Лилјаците се појавуваат особено често во филмови со вампири. Најпознат е секако Дракула од истоимениот роман на Ирецот Брам Стокер од 1897 година.
Извештаите и дискусиите за овие митски суштества, сепак, се појавуваат од првата половина на 18 век.
Тогаш биле пронајдени зачувани трупови во кои, на пример, биле забележани ерекции – кои всушност биле предизвикани од бактерии, вели форензичкиот научник Марк Бенеке.
Зошто лилјаците се поврзуваат со вампирите?
Бенеке објаснува дека се верувало дека душите на мртвите треперат.
Сепак, вампирите се кријат меѓу световите и бегаат од сончевата светлина, „секогаш напред-назад и во кругови, најчесто исто како лилјаците“, вели претседателот на „Трансилваниското друштво на Дракула“.
Исто како што во реалноста нема вампири, лилјаците во Европа не претставуваат опасност за луѓето, според соопштението на Унијата за зачувување на природата (Набу).
Лилјаците тешко пренесуваат вируси, бактерии или паразити. Некои можат да пренесат беснило само преку каснувања, но никогаш не се агресивни ниту се напаѓаат себеси.
Гласината дека лилјаците пијат крв исто така не е вистинита – барем не во Европа, според Набу.
Само три вида во Централна Америка, од вкупно околу 1.300, се хранат со крвта на цицачи и птици, но без да ги убиваат.
Всушност, лилјаците се всушност загрозени. Од 25-те видови што живеат во Германија, 10 се загрозени или критично загрозени.
Причината зошто некои луѓе сè уште се плашат од овие претежно безопасни суштества во филмовите, објаснува комуникологот Даниел Послер од Медиумското училиште во Хановер, е тоа што луѓето интуитивно ги перцепираат како реални.
Прво, чувствувате страв, а дури потоа се сеќавате дека филмот е само фикција.
„Истражувањата покажуваат дека повеќето луѓе несвесно реагираат со страв на стимули како што се темнина, вресоци, слики од искривени, лути лица или одредени животни како што се змии или пајаци.“
Од друга страна, луѓето се забавуваат и возбудуваат од стравот и вознемиреноста во хорор филмовите и трилерите, објаснува Послер.
