АВГАНИСТАН утрово беше речиси целосно отсечен од остатокот од светот. Интернет и телефонските врски беа прекинати низ целата земја, по најавата на владејачките Талибанци да го прекинат пристапот до интернет како дел од борбата против „неморалните активности“. Овој потег предизвика страв и паника кај милиони Авганистанци и нивните семејства во странство, продлабочувајќи ја изолацијата на земјата под сè построгата талибанска власт, објави Си -Ен-Ен .
Групата за мониторинг на интернет „Netblocks“ потврди доцна во понеделникот дека бројни мрежи во Авганистан се исклучени, што резултираше со „целосен прекин на интернет“ за земјата со 43 милиони жители. Авганистанците што живеат во странство изјавија дека не можеле да контактираат со своите семејства, а податоците за летовите во вторник наутро покажаа дека неколку летови до Кабул се откажани.
Раскинати врски со семејствата
„Од вчера, нема комуникација со ниту едно лице“, изјави за Си-Ен-Ен Мохамед Хади, 30-годишен Авганистанец кој живее во Делхи од 2019 година. „Нема начин да разговараме, за да бидеме сигурни дали се безбедни или не“. Хади опиша чувство на паника што се шири меѓу авганистанската дијаспора. „Ова нарушува сè, мислам, сè е поврзано, барем можевме да се јавиме порано“, додаде тој.
Телевизијата „Толо њуз“ со седиште во Кабул објави дека прекинот сериозно влијаел врз нивната работа, додека меѓународните новински агенции „Асошиејтед прес“ и „Франс прес“ соопштија дека не биле во можност да контактираат со своите канцеларии во главниот град.
Страв од враќање во минатото
Ова се чини дека е најобемното и најкоординирано нарушување на телекомуникациите во Авганистан откако Талибанците се вратија на власт во 2021 година. Тоа предизвика стравувања од враќање на строгите правила од нивното претходно владеење, кога телевизијата, сателитите и другите масовни медиуми беа забранети како дел од војната против неморалот.
Причината и обемот на прекинот сè уште не се целосно јасни, а претставниците на Талибанците не издадоа официјално соопштение. Сепак, претходно овој месец тие предупредија дека ќе го прекинат пристапот до интернет „за да спречат неморални активности“. Гувернерот на северната покраина Балх, Хаџи Заид, во тоа време изјави дека „ќе се воспостави алтернативен систем во земјата за основни потреби“, без да прецизира за што станува збор за „неморални активности“. Тој рече дека наредбата дошла директно од врховниот лидер на Талибанците, Мавлави Хаибатула Ахунџада.
Активистите предупредуваат дека затворањето може да има катастрофални последици за земјата што веќе се наоѓа во тешка хуманитарна криза. Откако Талибанците им забранија на девојчињата да одат на училиште по шесто одделение, многумина се потпираат на онлајн настава. Со прекинот на интернетот, тие можности сега се во опасност.
„Тишината е оглушувачка“
Сабена Чаудри, менаџер за комуникации во „Жени за авганистански жени“ (WAW), рече дека затворањето „не само што ги замолчува милиони Авганистанци, туку ја прекинува и нивната врска со надворешниот свет“. Таа додаде дека тие го изгубиле контактот со својот персонал во Авганистан.
Талибанците драстично ги ограничија човековите права, особено насочени кон жените и девојчињата, создавајќи „клима на страв и заплашување“, според извештајот на Мисијата на ОН за помош во Авганистан (UNAMA) објавен минатиот јули.
„Тишината на интернет без авганистанските гласови од внатрешноста на Авганистан е оглушувачка“, напиша Маријам Солајманхил, членка на авганистанската влада во егзил, на социјалната мрежа X. „Срцето ме боли – нашите луѓе се отсечени, а светот е оставен во темнина без нив“. Таа го покани сопственикот на „Старлинк“, Елон Маск, да помогне. „Старлинк, е единствениот начин да се скршат синџирите на цензурата на Талибанците“, рече таа, додавајќи дека се надева оти Маск ќе „застане на вистинската страна од историјата“. „Старлинк“ моментално не е достапен во Авганистан, според веб-страницата на компанијата.
